در گفتار اول اصول کلی ساخت CNCبررسی شد . حال لازم است به ابتدای بحث برگشته و از یک لایه پایین تر حرکت کنیم و جزئیات بیشتری را مطرح نماییم . اول دیدگاهی را که ما مورد بررسی قرار می دهیم و بسیار بسیار مهم می باشد ، اپراتوری دستگاه است . یکی از مهمترین پارامترهای کارکرد ماشینها ، اپراتورهای آنها می باشند . بعضا دو دستگاه CNCمشابه با دو اپراتور را شاهد هستیم که اپراتور با درک و تجربه بالاتر ، خروجی ها را با کیفیت بالاتر و زمان انجام کار کمتری تولید می کند ؛ اما اپراتور دوم علاوه بر کیفیت پایین و سرعت نامتعارف ، بعضا با تحت فشار قرار دادن دستگاه در موارد غیر ضروری ، به دستگاه آسیب وارد می نماید . پس اپراتور توانمند یکی از ستونهای ماشینکاری با CNCمی باشند. اپراتورها باید به انواع نرم افزارها تسلط کامل داشته باشند. بعضی از دستگاهها بصورت دو بعدی حرکت می کنند . نمونه این دستگاهها را می توان هات وایر HotWireدر برش پلاستوفوم ، برش MDFو لترون در صنایع چوب و یا نقش و نگار و نوشته بر روی پلکس و … بر شمرد . این طرح ها را می توان توسط نرم افزارهایی مانند اتوکد و کرل دراو ، که نرم افزارهای عمومی تری می باشند طراحی نمود و سپس توسط نرم افزارهایی مانند آرت کم ، پاورمیل و … آنها را تبدیل به Gcodeنمود .
البته بعضی از CNCهای قدیمی ساخت وطن ، مستقیما خروجی این نرم افزارها را بر روی قطعه پیاده می کنند و نیاز به GCodeندارند . اگر دستگاهی را که در دست ساخت دارید ،برای خودتان است پس باید اپراتوری دستگاه را کامل بلد باشید اما اگر قصد دارید دستگاه ساز باشید باید در اپراتوری دستگاه حرفه ای باشید. زیرا اکثر دستگاه ها بعد از تحویل به مشتری مشکل اپراتوری دارند و صاحبان دستگاه ، عدم کارکرد دستگاه و یا لرزش و خرابی و … را ناشی از عملکرد بد دستگاه می دانند در حالیکه مشکل از اپراتور می باشد .
برای اپراتور شدن باید اصول CNCرا بدانید . گرچه در CNCهای جدید ، اپراتورها وارد حیطه GCodeها نمی شوند ولی شما اطلاعات مختصری از آنها کسب کنید . نرم افزارهایی نظیر کرل – اتوکد – آرت کم – پاورمیل و …را که در ماشین آلات CNCکاربرد دارند را به صورت حدودی یاد بگیرید و بر نرم افزار تخصصی دستگاه خود کاملا مسلط شوید . به حجم براده برداری مناسب ، سرعت پیشروی و دور اسپیندل موتور بهینه در کارهای متفاوت برسید. اگر شما آرت کم کار حرفه ای شوید می توانید عکس دوستان و آشنایان را به صورت سایه ای حک نمائید یا با ابزارهای ساده منبت های حرفه ای بدست آورید .
بعضی از شرکت ها ممکن است پروژه هایشان را خودشان طراحی کرده باشند . شما باید بتوانید آنها را روی CNCخود اجرا نمایید. یک اپراتور باید به تمامی نیازهای CNCآشنا باشد . در ابتدا باید CNCرا HOMEنماید تا CNCمکان ابزار را شناسایی کند .سپس باید رفرنس گیری کند یعنی فاصله بین نوک ابزار تا صفر و صفر قطعه کار را به دستگاه معرفی نماید و دستگاه بداند که قطعه کار در کجای میز بسته شده است لازم است ابتدا سیمولیشن کار اجرا شود و سپس اقدام به زدن کار اصلی نمائیم . نکات ایمنی مربوط به دستگاه باید کاملا رعایت شود بعد از همه این موارد استارت کار زده شود در مرحله اول و کار اول باید کاملا دقت شود تا اشکالی پیش نیاید و به صرف CNCکار حرفه ای بودن اتکا نشود . بارها دیده ایم که ابزار با تمام سرعت به داخل قطعه کار و یا میز دستگاه رفته و صدماتی به قطعه کار و دستگاه وارد نموده است . اپراتوری دستگاه بسیار پیچیده است و خروجی خوب به اپراتور خوب هم بستگی دارد . تمیز کردن دستگاه ، روغن کاری و روانکاری ، خدمات پیش گیرانه و … همگی از وظایف اپراتور است و در اینجا بیش از این به این مطلب نمی پردازیم . اگر می خواهید اپراتوری دستگاه را در حد ابتدایی یاد بگیرید به ۰۹۱۲۵۱۶۷۴۷۷ زنگی بزنید . به من قول داده سئوالات را بی جواب نذاره . حتی می توانید یک روز کامل در کنار ایشان باشید و نحوه کار اپراتورهای CNCرا یاد بگیرید . این یک راه سریع است روزی روزگاری برخواهم گشت و تمام نکات اپراتوری دستگاههای CNCرا خواهم گفت. شما اگر CNCساز هستید حتما برای CNCخود یک کتابچه اپراتوری تهیه نمایید . اگر می خواهید CNCبخرید حتما از سازنده دستگاه کتابچه اپراتوری دستگاه را بخواهید . اینجانب مدیر سی ان سی کاران رسما اعلام می کنم شرکتی که برای CNCخود کتابچه اپراتوری ندارد دارای سطح پایینی می باشد .
در حال حاضر اطلاعاتی که ماست بندی ها برای ماست خود می دهند از اطلاعاتی که CNCسازها از دستگاه خود می دهند بیش تر است . ماست بند می گوید که ماست تولیدی وی از چه ترکیباتی درست شده است . چگونه باید نگهداری شود و تاریخ انقضاء آن در چه زمانی است اما می شناسم شرکتی که بیش از ۱۲۰ دستگاه CNCوارد بازار کرده اما هنوز ۵ صفحه اطلاعات در مورد دستگاههای خود نداده است . پس کتابچه اپراتوری دستگاه یکی از ملزوماتی است که باید همراه دستگاه به مشتری ارائه شود. فرض می کنیم همان CNCتوضیح داده شده در ابتدای فصل را بخواهیم دنبال کنیم و با توجه به مطالب بالا اپراتور دستگاه یک GCodeجهت اجرا به روی کامپیوتر دارد.این GCodeباید وارد کنترلر شود .
واما کنترلر :
کنترلرهای موجود ۳ دسته هستند یک دسته از آنهائیکه از کامپیوتر به عنوان محل پردازش استفاده می کنند. این کنترلر ها با نام اینترفیس شان شناخته شده اند و از پورت ( خروجی پرینتر ) استفاده می کنند . نمونه این اینترفیس ها برنامه کی کم ، ماچ تری و … می باشند . سرعت خروجی در این کنترلرها بسیار کم بوده و این نرم افزارها با مشکل تعداد ورودی خروجی ها جهت میکروسوئیچ ها ، امرجنسی و … روبرو هستند .در عوض نرم افزارهایی با قیمت پایین می باشند که به راحتی کامپیوتر شما را تبدیل به یک کنترلر می نمایند . دسته دوم کنترلرهایی هستند که از بردهای الکترونیکی طراحی شده استفاده می کنند در این کنترلرها عموما از میکروها به عنوان پردازشگر بین ورودی خروجی ها و همچنین درگاههای سرو موتور و استپ موتورها استفاده می شود . این کنترلرها عموما توسط پورت های usbو یا سریال پورت به کامپیوتر وصل بوده و در حین عملکرد دستگاه این اتصال نباید قطع شود . به دلیل اینکه پاره ای از محاسبات داخل کامپیوتر انجام می شود و همچنین میکروسوئیچ های محورها در کنترلر بررسی میشود سرعت این کنترلرها بالا تر از مدل های قبلی می باشد و دارای قیمت بالا می باشند .رنج قیمت این کنترلر ها از ۴۰۰ هزار تومان تا ۳٫۵ میلیون تومان متغیر است . قیمت مذکور به امکانات در نظر گرفته شده و شرکت سازنده بستگی دارد . به عنوان مثال کنترلر پاور اتومیشن ایتالیایی بوده و دارای کامپیوتر صنعتی بر روی کنترلر خود می باشد .
سومین خانواده کنترلرها که جزء قدرتمندترین کنترلرها محسوب می شوند دارای پردازشگر داخلی هستند و باکامپیوتر PCارتباط مستقیم ندارند . اکثر توابع در این کنترلرها به صورت سخت افزاری ایجاد شده اند لذا دارای سرعت بسیار بالایی می باشند . ساختار داخلی این کنترلرها PLCمی باشد و قیمت آنها نیز بسیار بالا می باشد نمونه این کنترلر فانوک است که بر روی بزرگترین و پیچیده ترین CNCهای جهان نصب شده است . از آنجاییکه این کنترلرها PCنداشته و فقط Gcodeرا به صورت دستی یا با استفاده از CoolDiskفلش و … می پذیرند لذا تابع سرعت کامپیوتر ، سرعت و قدرت نرم افزارها و یا ورژن آنها همچنین تابع Dosو Windosو Linuxو … نیستند .
همانگونه که قبلا هم قول دادم ، نحوه ساخت کنترلرها را خدمتتان عرض خواهم کرد . وظیفه اصلی کنترلر فرستادن پاس به درایو موتورها می باشد . هر چه سرعت این پالس ها بیشتر باشد قدرت کنترلر بیشتر است البته باید توجه داشت که در محیط های صنعتی نویزهای فراوانی وجود دارد پس پروتکل های انتخابی برای انتقال دیتا باید کاملا صنعتی بوده و استانداردهای مربوطه رعایت شود . پالس فرستاده شده در حقیقت استپ بعدی حرکت را اعلام می کند این نکته می ماند که استپ بعدی حرکت در جهت چپ است یا راست پس ما باید توسط پالس دیگری اعلام کنیم که جهت استپ بعدی به کدام سمت است . درایوهای سروها دارای یک پین خطا می باشند و در صورتیکه به هر دلیل سیگنال فرستاده شده با دوران موتور مطابقت نداشته باشد یک آلارم فرستاده می شود . این آلارم باید توسط رشته سوم کابل به کنترلر فرستاده شود .
در قسمت سروها قضیه صفرانکودر و رابطه آن با میکروسوئیچ homeرا توضیح خواهیم داد. رشته چهارم کابل مربوط به صفرانکودر سرو است این ۴ رشته اساس انتقال دیتا است . البته رشته های زیادی است که وارد آنها نشدیم مثلا جهت فرستادن سیگنال از دو رشته سیم به صورت زوج سیم به هم تابیده استفاده می شود و این نیاز به پروتکل های انتقال دیتا ست سیم گرانه ، سیم شیلد ، سیم vccو … فکر کنم در این مرحله توضیحات کنترلر کافی باشد دوباره باز خواهیم گشت . تا کنون یک اپراتور وارد داریم و او یک برنامه Gcodeدارد و توسط کامپیوتر این برنامه Gcodeوارد سیستم کنترلر شده و آماده ارسال به سمت موتورهاست.